IBD en werk

Als u colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn hebt, maakt u zich misschien zorgen over de mogelijke gevolgen ervan voor uw functie en uw carrière. Als bij u nog maar pas IBD is vastgesteld, bent u misschien bezorgd over hoe u tijdens een opvlamming zult functioneren. Weet u al langere tijd dat u IBD hebt? Dan kunt u misschien nog wat tips gebruiken over hoe u tijdens uw werk extra rekening kunt houden met uw IBD.

Veel werkenden met IBD:

• maken zich zorgen over hoe ze het hun werkgever/leidinggevende moeten vertellen;
• zijn bang om heel vaak naar de wc te moeten en/of niet goed te kunnen omgaan met onverwachte situaties op het werk;
• zijn bang om zich ziek te moeten melden bij een opvlamming;
• hebben het gevoel dat collega’s hun aandoening niet begrijpen of te weinig steun geven.

Op dit deel van de website vindt u verschillende tips voor het optimaliseren van uw werksituatie. Als u precies wilt weten welke rechten u als werknemer hebt, kan het ook handig zijn om u te laten voorlichten over de in uw land geldende wetgeving op dit gebied.

Als u onze IBD-werkplanner invult, krijgt u persoonlijke tips voor het omgaan met IBD, zowel voor uzelf als voor uw werkgever. U krijgt dan:

• informatie over werken met IBD;
• gepersonaliseerde tips waarmee werknemers en leidinggevenden de werkomgeving ‘IBD-vriendelijker’ kunnen maken;
• een document met adviezen voor werkgevers.

Wat zal ik tegen mijn werkgever zeggen?

Als bij u IBD is vastgesteld, zult u voor uzelf moeten bepalen of u een eventuele (toekomstige) werkgever/leidinggevende wilt vertellen dat u IBD hebt.

Misschien ziet u ertegen op of lijkt het u gênant om het tegen uw werkgever/leidinggevende te zeggen. Op langere termijn kan deze openheid echter fijn zijn, omdat u:

• het dan eerlijk kunt aangeven als u zich een keer niet goed voelt – zo voorkomt u de stress die erbij komt kijken als u uw symptomen probeert te verbergen;
• op uw werk dan wat kleine aanpassingen kunt doen waardoor u zich prettiger zult voelen en efficiënter kunt werken.

Het kan fijn zijn om een derde erbij te hebben wanneer u uw leidinggevende/werkgever gaat vertellen over uw IBD. Dit kan bijvoorbeeld een collega zijn, iemand van de HR-afdeling of  de bedrijfsarts. Die persoon kan u in elk geval mentale steun bieden. Als het iemand is met een officiële functie die verband houdt met uw baan (bijvoorbeeld de bedrijfsarts), kan hij/zij ook samen met u en uw werkgever/leidinggevende afspraken maken op het gebied van praktische ondersteuning.

De meeste werkgevers zullen begrip hebben voor uw situatie. Als uw werkgever/leidinggevende beter weet wat uw aandoening inhoudt, kunt u wellicht nog beter met hem/haar samenwerken. Als u besluit uw werkgever/leidinggevende over uw IBD te vertellen, betekent dat natuurlijk niet dat u ook alle anderen op uw werk erover moet vertellen.

U kunt uw werkgever vragen om eens onze internetpagina met informatie over werknemers met IBD door te nemen.

Misschien vindt u het ook lastig om uw collega’s te vertellen dat u IBD hebt. Toch kan het fijn zijn als zij ervan op de hoogte zijn. Het kan er namelijk voor zorgen:

• dat ze beter begrijpen waarom u soms thuis moet blijven of wat steun kunt gebruiken;
• dat u prettiger met ze kunt samenwerken;
• dat ze u beter zullen helpen en steunen, waardoor er een fijnere werkomgeving ontstaat;
• dat u gewoon openlijk uw medicatie kunt innemen en het eerlijk kunt zeggen als u zich een keer niet goed voelt;
• dat ze geen verkeerde conclusies trekken of denken dat u wordt voorgetrokken;
• dat vermoedens van een besmettelijke ziekte worden ontkracht.

Moet ik een toekomstige werkgever laten weten dat ik IBD heb?

Als u voor een nieuwe baan solliciteert, bent u misschien bang dat het ongunstig voor u zal uitpakken als u tijdens de sollicitatieprocedure al laat weten dat u IBD hebt. In veel landen is het voor werkgevers verboden om mensen naar hun gezondheid (en hun vroegere ziekteverzuim) te vragen alvorens ze een baan aan te bieden. Het kan echter ook juist nadelig voor u zijn om tijdens de sollicitatieprocedure informatie over uw gezondheid achter te houden. Het kan verstandig zijn om vóór uw sollicitatiegesprek uit te zoeken wat hierover wettelijk is vastgelegd in uw land.

U kunt een toekomstige werkgever ook vragen om eens onze internetpagina over werknemers met IBD door te nemen. Daar is informatie te vinden over het in dienst hebben van mensen met IBD.

Welke rechten heb ik als werknemer?

In vrijwel alle landen zijn werknemers wettelijk beschermd tegen discriminatie op grond van hun gezondheid.

Meestal gaat het er vooral om of u nog in staat bent uw functie goed te vervullen. Uw werkgever moet echter ook kijken naar mogelijke alternatieven, zoals u de kans te geven andere taken te verrichten of een ander soort werk te doen. Als u precies wilt weten welke rechten u als werknemer hebt, is het verstandig om u te laten voorlichten over de in uw land geldende wetgeving op dit gebied.

Wat voor aanpassingen kunnen mij helpen op mijn werk?

Hieronder staan enkele aanpassingen die uw werk aangenamer kunnen maken.

• De gelegenheid krijgen af en toe thuis te werken.
• Gebruik mogen maken van flexibele werktijden, bijvoorbeeld kortere werkdagen of op andere tijden werken (vooral tijdens of na een opvlamming).
• Zo vaak als nodig naar het toilet mogen gaan, zonder dat u daar commentaar op krijgt.
• Een bureau/werkplek dichter bij het toilet krijgen.
• De gelegenheid krijgen om onder werktijd naar uw arts te gaan of behandeld te worden.

Het heen en weer reizen tussen uw werk en huis is een probleem voor me.

Misschien levert het u al veel stress en problemen op om simpelweg op uw werk te komen. Als u met het openbaar vervoer reist, kan het lastig zijn om onderweg een toilet te vinden. Ook is het mogelijk dat het reizen zelf u opbreekt en stress oplevert.

Misschien kunnen de volgende suggesties u helpen.

• Pas uw werktijden zo aan dat u buiten de spits (en dus rustiger) kunt reizen.
• Vraag of u af en toe thuis mag werken, vooral op dagen dat u erg moe bent of veel klachten hebt.
• Zoek op waar zich op de route tussen uw huis en uw werk toiletten bevinden die u kunt gebruiken. Sommige landen hebben speciale websites met een overzicht van de openbare toiletten.
• Als zich op de route tussen uw huis en uw werk afgesloten openbare of invalidentoiletten bevinden, zoek dan uit of u daar toegang toe kunt krijgen.

Ik word getreiterd door collega’s

Als uw collega’s uw aandoening niet begrijpen, kan dat problemen opleveren. Soms kan dat er zelfs toe leiden dat iemand met IBD getreiterd wordt omdat hij/zij moe is, ziek thuiszit of zogenaamd de kantjes er vanaf loopt.

Als u in zo’n situatie zit, is het verstandig om elk voorval onmiddellijk te noteren en ook bij te houden of er iemand anders bij aanwezig was. Vertel vervolgens eerst uw leidinggevende of werkgever tijdens een informeel gesprek over hoe u bent aangesproken of behandeld. Misschien is dat genoeg om tot een oplossing te komen.

Als u niet de indruk hebt dat de situatie verholpen is, kan het nodig zijn om in gesprek te gaan met een HR-medewerker of de daarvoor aangewezen persoon binnen het bedrijf.

Ik voel me schuldig omdat ik zo vaak ziek thuiszit

Als u zich schuldig voelt terwijl u thuis bent om te herstellen, kan dat uw gezondheid onnodig verder verslechteren.

Als u IBD hebt, is het goed mogelijk dat u wel eens ziek thuis zult zitten. Om het contact met uw werkgever zo goed mogelijk te houden, kunt u het volgende doen.

• Spreek (indien mogelijk van tevoren) een vaste procedure af voor de manier waarop uw werkgever contact met u opneemt als u met ziekteverlof bent. U zou daarbij kunnen aangeven of u het liefst telefonisch of per e-mail benaderd wordt. Door in overleg te bepalen wie van het bedrijf contact met u opneemt en hoe vaak (bijv. elke dag of eens per week), is het voor allebei de partijen duidelijk wat ze moeten doen.
• Het kan helpen om uw werkgever op de hoogte te houden van hoe het met u gaat. Probeer dan in te schatten wanneer u weer aan het werk kunt gaan, dan kan uw werkgever daar rekening mee houden.

Het is belangrijk dat u zich niet verplicht voelt om te snel weer aan het werk te gaan. Ga pas weer werken als u zich goed voelt.

Ik zie ertegen op om na een tijd ziek te zijn geweest weer te gaan werken

Als u meerdere weken of maanden niet hebt kunnen werken vanwege uw IBD, kan het erg spannend zijn om weer aan de slag te gaan. Overleg met uw werkgever en collega’s zodra u denkt dat u er klaar voor bent om weer te beginnen. Bespreek dan wat er van u verwacht kan worden in de eerste dagen dat u er weer bent, zodat u zich daarop kunt voorbereiden.

Het kan ook helpen om geleidelijk uw werk weer op te pakken, door te beginnen met slechts enkele uren en dat vervolgens uit te bouwen.

Ik kan met mijn IBD dit werk niet blijven doen

Hebt u al met u werkgever overlegd en zijn er ook al aanpassingen in uw werkomgeving doorgevoerd om u wat te ontzien? Dan is het nu misschien tijd om te bekijken of een andere invulling van uw werkende leven beter aansluit op uw gezondheidstoestand.

• Ga minder uren werken – een deeltijd- of duobaan levert wellicht minder stress op dan een fulltimebaan.
• Ga in een andere plaats werken – als vooral het reizen een probleem voor u is, kunt u proberen om dichter bij huis een vergelijkbare baan te vinden.
• Ga voor uzelf beginnen – een eigen bedrijf beginnen lijkt misschien moeilijk en onzeker, maar betekent wel dat u eigen baas bent en wellicht zelf uw werktijden kunt bepalen. Ook kan dit een manier zijn om vanuit huis te kunnen werken.
• Laat u omscholen – een heel ander soort werk gaan doen, waarbij u meer kans hebt om in deeltijd, thuis of minder uren te kunnen werken, is ook een manier om uw werk beter op uw gezondheidstoestand af te stemmen.